Ponad 10 lat temu Teatr Klinika Lalek rozpoczął swoją przygodę jako gospodarz Międzynarodowego Festiwalu Teatrów dla Dzieci „Dziecinada”. Na początku utworzono teatr dla najmłodszych, który swoje pierwsze kroki stawiał na scenie w Centrum Sztuki Impart we Wrocławiu. Chcąc sprostać potrzebom małego widza (zainteresowanie było ogromne!) powstał pomysł i zmaterializowała się „Dziecinada”.
Skąd i wziął się pomysł na stworzenie „Dziecinady” – jak wyglądały jego początki ?
Pierwszym spektaklem, który zaprezentowali był „Piotruś Pan”, historia autorstwa szkockiego powieściopisarza i dramaturga J.M. Barriego, którą stworzył z potrzeby zainteresowania oraz oczarowania dzieci przyjaciół. Jednak zanim historia chłopca stała się powieścią-bestselerem, od początku napisana w oryginale została jako sztuka teatralna pod tytułem „Peter Pan”. Spektakl w wykonaniu Wrocławskiego Teatru dla Dzieci okazał się doskonałym wyborem i propozycją na stacjonarny program. Duża sala w Imparcie wyprzedawała bilety, nad głowami widzów latały lalki-bohaterowie. Dyrektor Teatru Klinika Lalek Wiktor Wiktorczyk, natychmiast zauważył ogromną potrzebę rozbudowania oferty teatralnej dla najmłodszych. Nie ma przecież nic piękniejszego niż najszczersza publiczność – czyli dzieci, które znudzone ziewają, a pełne ekscytacji piszczą jak na koncercie Beatlesów. Feedback jest natychmiastowy i niewyobrażalnie zmienny. Okazało się, że w mieście gdzie na co dzień mieszka ponad 100 tysięcy dzieci nie było festiwalu teatralnego, skierowanego właśnie do nich. Tak powstała pierwsza edycja „Dziecinady”. Sale pękały w szwach, bilety wyprzedawały się w mgnieniu oka. Okrzyknięto sukces! Teatr dla dzieci to magia! Dobra magia!
Dlaczego warto zainteresować dzieci teatrem?
W czasach kiedy prawdziwych relacji między ludźmi wciąż ubywa i ubywa, a oczy skupiają się głównie na ekranach, to właśnie teatr ma wielką moc nauczania o emocjach, tego jak je nazywać i jak tworzyć więzi z rówieśnikami. Pozwala wyobraźnią, przenieść się w konkretne sytuacje aby następnie pokazać jak sobie w nich radzić. Inteligencja społeczna, integracja. To wartości, które dzieci mają szansę rozwinąć oraz zbudować uczestnicząc aktywnie w życiu teatru.
Czy festiwal jest dostępny dla wszystkich?
Teatr Klinika Lalek od zawsze otwarcie ogłaszał i powtarzał, że teatr powinien być dostępny dla wszystkich. Niezależnie od warunków materialnych oraz sytuacji społecznej młodego widza. Dlatego organizatorzy systematycznie przypominają, że jeśli ktoś ma chęć, a nie ma środków, wystarczy skontaktować się i wspólnie ustalić plan działania, aby uczestnictwo w festiwalu stało się realne i osiągalne. Dla każdego. Bez wyjątków. Do kontaktu zapraszają także wszelkiego rodzaju placówki i ośrodki szkolno-wychowawcze, także te dla dzieci niewidomych i niedowidzących oraz niesłyszących i niedosłyszących. Integracja publiczności jest najważniejsza, wspólna przestrzeń oraz uważność na to, że kolega czy koleżanka obok mogą mieć inaczej rozwiniętą wrażliwość. Gospodarze naturalnie wyznaczyli i określili swoja dostępność jako misję, zanim ustawy stwierdziły, że sztuka musi być dostępna i należy ją tłumaczyć i przystosować dla osób z różnymi niepełnosprawnościami. Stąd pomysł na adiodeskrypcję podczas spektakli oraz wprowadzenie tłumaczeń na polski język migowy, ale także na wizyty specjalnie przeszkolonych klaunów w hospicjach. Jako organizatorzy staramy się odpowiedzieć na potrzeby, traktujemy teatr jako narzędzie przemiany.
Co można powiedzieć o 10. edycji festiwalu?
Na przełomie września i października do Wrocławia po raz kolejny zjadą się trupy teatralne z różnych stron Europy, by wziąć udział w 10. edycji Międzynarodowego Festiwalu Teatrów dla Dzieci „Dziecinada”. W tym roku odwiedzą Wrocław m.in.: artyści z Włoch, Finlandii, Litwy czy Słowacji. Zaplanowaliśmy także Dzień Niderlandzki.
Każdy zaproszony spektakl to opowieść. Teatr zawita w miejsca nieoczywiste. Intymne, sensoryczne spektakle, z bardzo bliską, zacierającą granice między aktorem i widzem relacją, kontrastować będą z plenerową, skąpaną w słońcu imprezą. Tradycja spotka tu nowoczesność. Część działań przebiegnie pod znakiem oswajania rozmaicie rozumianej inności, zarówno dzięki artystycznym wypowiedziom, jak i dostępności spektakli dla osób z niepełnosprawnościami oraz dostępności niezależnie od sytuacji materialnej widzów. 10. edycja festiwalu pochyla się nad cyklem życia: od narodzin, przez dzieciństwo i siłę wyobraźni, którą ono ze sobą niesie, po spotkania, z których tworzy się dojrzałe relacje. Nastrojowy teatr ulicznych wagabundów i duże widowiska sceniczne zestawione zostaną ze spektaklami, które przekonają, że cały teatralny świat może z powodzeniem zmieścić się̨ w małym pudełku, a w niewielkich miniaturach kryje się wielki, teatralny potencjał. Na scenie wielokrotnie pojawi się też temat piękna naszej planety i tego, w jaki sposób powinniśmy o nią dbać.
Widz znajdzie tu opowieści o pięknej miłości, ale i o nieoswojonych emocjach, takich jak samotność. Wsłucha się w historię o swoim miejscu na ziemi, ale i o stracie oraz odnajdowaniu na nowo tego, co daje nam poczucie bezpieczeństwa. Pojawi się temat „innych”, którzy zaburzają spokój i zabierają pewność, ale przynoszą też coś nowego – magię!
Jak w kilku punktach można podsumować rolę teatru w życiu dziecka?
– integracja, socjalizacja
– odpowiedzi na tematy także trudne takie jak starość, samotność, śmierć
– rozrywka, zabawa
– rozwój wyobraźni, uwolnienie magii i szczerości
– zaskoczenie, motywacja, nauka, rozbudzenie ciekawości
– pokazanie innych kultur, oswajanie z nieznanym
– wspieranie wielowymiarowego rozwoju dzieci, rodziców i opiekunów
Ważne aby program był interaktywny i angażujący. Ma uczyć sprawczości i umiejętności improwizowania. Pokazać różnorodność kulturową.
